BỆNH LAO - NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT!

Bệnh lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra.

Vi khuẩn gây ra bệnh lao không chỉ tấn công mỗi phổi mà nó có thể thông qua đường máu hoặc hạch bạch huyết đến các bộ phận khác của cơ thể, điển hình như thận, cột sống và não để gây bệnh tại đó. Bệnh lao nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn tới tử vong.

Năm 2023, Chương trình Chống lao Quốc gia ghi nhận hơn 106.000 ca mắc bệnh lao, tăng nhiều so với các năm trước. Trong đó, nhiều bệnh nhân lao không được phát hiện và điều trị kịp thời khiến bệnh lây lan trong cộng đồng.

2. Đối tượng nào dễ mắc bệnh lao?

Bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh lao, nhưng ở một số đối tượng có các yếu tố gia tăng nguy cơ mắc bệnh.

Người có hệ miễn dịch suy giảm do nhiều yếu tố, bao gồm: HIV/AIDS, bệnh đái tháo đường, bệnh thận giai đoạn cuối, bệnh nhân ung thư đang điều trị bệnh, người đang sử dụng các loại thuốc chống thải ghép các cơ quan cấy ghép, người dùng một vài loại thuốc được sử dụng để điều trị viêm khớp dạng thấp, bệnh Crohn và bệnh vảy nến, người bệnh suy dinh dưỡng, trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Ngoài ra, những người có tiếp xúc với người mắc bệnh lao cũng thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh truyền nhiễm. Đáng lưu ý, vào mùa hè, thời tiết nóng ẩm là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn lao tồn tại trong môi trường, tăng nguy cơ người lành tiếp xúc với bệnh lao. Cùng với đó, khi người dân thường xuyên sử dụng điều hòa khiến lưu thông không khí trong phòng bị hạn chế cũng khiến vi khuẩn lao lưu trú lâu hơn trong không khí, tăng nguy cơ truyền nhiễm bệnh lao.

3. Triệu chứng của bệnh lao

Khi mắc bệnh, người bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt, điển hình. Khi đã có triệu chứng như sốt nhẹ, ho kéo dài, ho ra máu… thì bệnh đã nặng. Các triệu chứng của bệnh lao bao gồm:

• Sốt,
• Đổ mồ hôi đêm,
• Ớn lạnh,
• Biếng ăn,
• Ho kéo dài ba tuần hoặc lâu hơn,
• Ho ra máu,
• Đau ngực, hoặc đau khi hít thở hay ho,
• Sụt cân không chủ ý,
• Mệt mỏi.

Ngoài ra, lao có thể gây bệnh tại nhiều bộ phận khác nhau trong cơ thể. Khi người bệnh mắc lao ngoài phổi, các dấu hiệu và triệu chứng sẽ khác nhau. Ví dụ, lao cột sống sẽ có triệu chứng đau lưng, lao ở thận bệnh nhân có thể tiểu ra máu. Nếu bạn thấy xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê bên trên, tốt nhất bạn nên đi khám bác sĩ để tiến hành các xét nghiệm giúp bạn xác định tình trạng bệnh.

4. Chẩn đoán và điều trị bệnh lao
Có 2 loại xét nghiệm để phát hiện tình trạng nhiễm trùng lao, gồm:

• Xét nghiệm lao qua máu
• Xét nghiệm lao qua da.

Bác sĩ sẽ chỉ định loại xét nghiệm phù hợp với từng bệnh nhân. Một số yếu tố cần xem xét khi lựa chọn loại xét nghiệm gồm lý do xét nghiệm, tính sẵn có của xét nghiệm và chi phí. Không nhất thiết xét nghiệm lao qua da và xét nghiệm lao qua máu cùng 1 người. Nếu kết quả xét nghiệm lao dương tính, nghĩa là bạn đã mang mầm bệnh lao. Cần làm thêm các xét nghiệm bổ sung khác để xem bạn có bị nhiễm trùng lao tiềm ẩn hay bệnh lao hay không.
 

Có thể chẩn đoán lao phổi qua chụp X-quang.

Trên cơ sở khám lâm sàng, bệnh nhân cần thực hiện một số xét nghiệm sau để có kết luận chính xác liệu bản thân có bị lao phổi không bao gồm:
- Chụp X-quang phổi
- Nếu có thể cần tiến hành làm xét nghiệm Xpert MTB/RIF
- Tìm AFB thông qua thực hiện nhuộm soi đờm trực tiếp.

Các loại thuốc phổ biến điều trị bệnh lao

• Isoniazid (INH)
• Rifampin (RIF)
• Ethambutol (EMB)
• Pyrazinamide (PZA)

Sau khi dùng thuốc vài tuần, người bệnh sẽ cảm thấy khỏe hơn và có thể không còn lây truyền bệnh cho người khác. Bác sĩ điều trị sẽ thông báo cho người bệnh khi nào có thể quay trở lại công việc, trường học hay tiếp xúc với những người khác.

Để phòng ngừa bệnh lao, người dân cần tránh tiếp xúc gần với người bệnh. Nếu công việc của bạn cần tiếp xúc với người bệnh lao hãy đeo khẩu trang và găng tay bảo vệ. Tránh đi đến những nơi đông đúc, kém vệ sinh.

Tăng cường hệ miễn dịch bằng chế độ ăn giàu dinh dưỡng. Tạo thói quen tập thể dục thường xuyên ít nhất 45 phút mỗi ngày để cải thiện khả năng tuần hoàn máu và hệ miễn dịch. Giữ vệ sinh sạch sẽ, rửa tay thường xuyên với xà phòng.

Quan trọng nhất là tiêm vắc xin phòng lao BCG (Việt Nam) ngay từ khi trẻ chào đời.  Vắc in BCG có hiệu quả cao trong việc phòng ngừa chủng lao nguy hiểm trong đó có lao màng não. Vắc xin được khuyến cáo cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tiêm càng sớm càng tốt trong vòng 1 tháng đầu đời. Vắc xin lao chỉ cần tiêm 1 mũi có khả năng bảo vệ trọn đời, không cần tiêm nhắc.

Tiêm phòng lao muộn có thể tăng nguy cơ mắc bệnh lao ở trẻ. Người lớn không mắc bệnh lao, chưa được chủng ngừa và thường xuyên phải tiếp xúc với yếu tố phơi nhiễm cần tiêm vắc xin phòng bệnh.

* Quý khách có nhu cầu khám, chữa bệnh xin liên hệ: BỆNH VIỆN ĐA KHOA THU PHÚC  Địa chỉ: 418 - 420 Nguyễn Thái Học, TP Quy Nhơn, Bình Định  Tổng đài: 093.112.5959  Hotline: 0935.194.777 * Nhận thanh toán Bảo hiểm y tế trên toàn quốc theo quy định.  Phục vụ 24/7, và tất cả các ngày lễ tết…!